Wyliczanie wynagrodzenia za pracę od 1 lipca – 4 przykładowe listy płac

Od 1 lipca 2022 r. zmianie uległa tabela skali podatkowej. Dotychczasową najniższą stawkę wynoszącą 17% zastąpiła jeszcze niższa, 12%. Utrzymana została dotychczasowa kwota wolna od podatku wynosząca 30.000 zł oraz kwota stanowiąca górną granicę pierwszego progu podatkowego – 120.000 zł. Zmieniła się natomiast kwota zmniejszająca podatek – do 3.600 zł (w ujęciu miesięcznym jest to 300 zł). Od 1 stycznia 2022 r. kwota zmniejszająca wynosiła 5.100 zł, a miesięcznie 425 zł.

Przy obliczaniu zaliczek od dochodów uzyskanych w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. płatnik nie pomniejsza już miesięcznego dochodu o kwotę ulgi dla pracowników – tzw. ulgi dla klasy średniej. Z list płac znikają więc oba wzory na obliczenie kwoty ulgi w zależności od poziomu miesięcznego przychodu ze stosunku pracy i pokrewnych.

Po nowelizacji Polskiego Ładu lista płac skróciła się o działania polegające na podwójnym liczeniu zaliczek – według bieżących przepisów i tych z 2021 roku – w celu ustalenia, którą pobrać.

Od 1 lipca 2022 r. płatnik oblicza i pobiera jedną zaliczkę, tę nową, czyli z uwzględnieniem niższej, 12% stawki przy dochodzie nieprzekraczającym 120.000 zł oraz kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 300 zł zamiast 425 zł – począwszy od zaliczek należnych za lipiec br..

Wszelkie oświadczenia, wnioski oddziałujące na obliczanie zaliczek na podatek dochodowy złożone przed 1 lipca 2022 r. zachowują moc.

Pracownicy nie muszą wypełniać nowych druków, a pracodawca nie ma obowiązku wystąpienia do podatników o aktualizację PIT czy informowania podatnika przed pierwszą wypłatą o możliwości złożenia oświadczeń i wniosków mających wpływ na obliczenie zaliczek na podatek. Tak przewiduje uchwalona nowelizacja przepisów zwana Polskim Ładem 2.0. Projekt we wcześniejszym kształcie wymagał od stron stosunku pracy więcej formalności.

W przykładowych listach płac (str. 18–19) przyjęliśmy, że pracownik:

●ma podstawowe koszty uzyskania przychodów – 250 zł,

●złożył PIT-2,

●ma stosowany mechanizm przesunięcia poboru zaliczek na podatek (art. 53a ustawy o PIT),

●nie jest uczestnikiem PPK,

●ma prawo do ulgi dla klasy średniej ze względu na wysokość przychodu.

Pracownik z minimalny wynagrodzeniem (3.010 zł brutto) nie odczuje zmian w trakcie roku, ponieważ zaliczka na podatek również wyniesie 0 zł. Natomiast im wyższy przychód, tym większa korzyść na obniżeniu stawki podatku. Zyskają natomiast podatnicy z wynagrodzeniem wyższym niż 12.000 zł.

Do 1 lipca 2022 r., poza znanym już zwolnieniem z podatku dochodowego dotyczącym osób poniżej 26 lat, obowiązywały stosunkowo nowe zwolnienia dla określonych grup podatników tj.:

●wychowujących co najmniej czworo dzieci;

●korzystających z tzw. ulgi na powrót;

●objętych ulgą dla seniorów.

Zwolnione z podatku są przychody ze stosunku pracy i pokrewnych, z umów zleceń czy działalności gospodarczej, a w przypadku młodych do 26 lat – także przychody z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej i stażu uczniowskiego.

Z ważnych zmian warto jeszcze wymienić tę polegającą na możliwości złożenia przez pracownika wniosku o niepobieranie zaliczek na podatek w trakcie roku. Obecnie taką możliwość mają np. zleceniobiorcy. Wniosek będzie uprawniony, gdy podatnik przewiduje, że jego dochody opodatkowane według zasad ogólnych (skali) uzyskane w roku podatkowym nie przekroczą 30.000 zł. Wniosek będzie trzeba wycofać, jeśli okaże się, że dochody jednak ten limit przekroczą. Po wycofaniu wniosku płatnik będzie obliczał zaliczki już bez uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek.

Ponadto pracownik będzie mógł zrezygnować z potrącania miesięcznych kosztów uzyskania przychodów, również tych podwyższonych 300 zł. (cd. na str. 20)

Dotychczas w ustawie o PIT mowa jest o rezygnacji z kosztów podstawowych 250 zł.

Uregulowano też kwestię obliczania zaliczek na podatek od dochodów uzyskiwanych przez byłych pracowników, a więc wypłacanych po rozwiązaniu stosunku pracy. Obecnie sposób obliczenia zaliczki w takiej sytuacji budzi wątpliwości, a stanowiska urzędowe nie są jednolite. Kwestią sporną jest przede wszystkim stosowanie kwoty zmniejszającej podatek przy złożonym w trakcie trwania stosunku pracy oświadczeniu PIT-2 oraz podwyższonych kosztów uzysku u pracownika dojeżdżającego do pracy. Problem polegał na tym, czy te pisma zachowują moc, czy wygasają wraz z ustaniem zatrudnienia.

Od 1 stycznia 2023 r. oświadczenie PIT-2 w trakcie roku będą mogli złożyć również podatnicy niebędący pracownikami, a uzyskujący przychody z działalności wykonywanej osobiście, np. zleceniobiorcy, wykonawcy umów o dzieło, członkowie zarządów czy rad nadzorczych, menedżerowie, twórcy korzystający z praw majątkowych.

Z kolei pracownicy wieloetatowi będą mogli w oświadczeniu PIT-2 wskazać płatnikowi, w jakiej wysokości ma stosować pomniejszenie zaliczek na podatek. Jeżeli bowiem podatnik ma więcej niż jednego płatnika, to maksymalnie trzem będzie mógł złożyć oświadczenia PIT-2, dzieląc odpowiednio kwoty pomniejszenia, czyli po 100 zł (po 1/36 z 3.600 zł). Przy dwóch płatnikach kwoty pomniejszenia wyniosą po 150 zł (1/24 z 3.600 zł).